تأثیر آموزش مقابله با زلزله به دانش آموزان پسر دبیرستانی بر میزان آمادگی خانوارها در شهر اشتهارد در سال 90- 1389

مقدمه: ایران در کمربند زلزله واقع شده و 93 درصد آن مستعد زلزله این مخرب‌ترین و غیرقابل پیش¬بینی¬ترین پدیده‌های طبیعی است. یکی از راهکارهای کاهش تلفات و خسارات ناشی از زلزله ارتقای سطح آگاهی و آمادگی مردم جامعه است. در این مطالعه، تأثیر اجرای برنامه آمادگی مقابله با زلزله در دانش¬آموزان بر میزان آمادگی خانوارها برای پاسخ¬گویی به زلزله احتمالی مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. روش¬ها: این پژوهش، یک مطالعه نیمه¬تجربی است که به روش تمام شماری از تمام دانش‌آموزان دبیرستان‌های پسرانه سال دوم شهر اشتهارد (117 نفر) نمونه¬گیری انجام شد. سپس واحد¬های پژوهش به صورت تصادفی در دو گروه مداخله و کنترل قرار گرفتند. بر همین اساس خانواده‌ها به دو گروه کنترل و مداخله تقسیم شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته ‌است که پس از تعیین روایی محتوایی و صوری و پایایی در اختیار خانواده‌های دانش‌آموزان قرار گرفت (ضریب¬ توافقی ¬کاپا 8802/0). پرسشنامه در سه مرحله تکمیل و برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم¬افزار SPSS و همچنین از شاخص¬های آماری توصیفی و استنباطی در سطح معناداری 5 درصد استفاده شد. یافته‌ها: از 117 شرکت¬کننده، 64 نفر (7/54 درصد) در گروه کنترل و53 نفر (3/45 درصد) در گروه مداخله قرار داشتند. بر اساس نتایج، میانگین دانش (007/0=p) و مهارت (011/0=p) گروه مداخله به طور معناداری در مرحله پس¬آزمون بیشتر از گروه کنترل است. در مرحله پس¬آزمون و پیگیری، میانگین دانش، مهارت و میانگین شاخص نگرانی گروه مداخله به طور معناداری بیشتر از میانگین شاخص‌های گروه کنترل است(05/0p<). در نهایت مداخله باعث افزایش میزان اکثر شاخص¬های (دانش و نگرش) مورد بررسی در مطالعه شده است. نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج، خانوار¬ها در مورد زلزله دانش و مهارت پایینی دارند که بر عدم آمادگی خانوارها برای مقابله با زلزله احتمالی دلالت دارد. همچنین، آمادگی خانوار¬ها در مقابله با زلزله بعد از انجام مداخلات (آموزش دانش-آموزان) توصیه می‌شود که جهت اثربخش بودن، این آموزش¬ها تداوم داشته باشند. درضمن، توصیه می¬شود مطالعات بیشتری به صورت آموزش و مداخله مستقیم بر روی خانواده‌ها و دانش¬آموزان دختر انجام شود.